REPÚBLICA DEMOCRÁTICA DE TIMOR-LESTE

REPÚBLICA DEMOCRÁTICA DE TIMOR-LESTE

DESPACHO

9/Dpx-Prez/CNE/V/2008

Foti Pesoal Apoiu ba Pozisaun Ofisial Administrasaun Finansas



Hanoin katak:



1. Importante tebtebes atu hatuur sistema no mekanisme ad-ministrasaun ida ne'ebe mak diak hodi responde ba ezizensia funsionamentu Sekretariadu CNE no ba efetividade dezen-peñu orgaun electoral ida ne'e, tantu iha nivel nasional nu-ne'e mos iha nivel sub-nasional;



2. Importante tebtebes atu rekruta no hatuur pesoal apoiu si-ra ne'ebe mak kualifikadu no espesializadu tuir area servisu (ka divizaun) sira mak iha no rekeridu ba funsionamentu Sekretariadu CNE nian no ba efetividade dezenpeñu or-gaun electoral ida ne'e;



3. Planu no lala'ok ka aktividade tomak CNE nian sei implika maka'as ba orsamentu orgaun electoral ida ne'e nian, ne'ebe integradu iha orsamentu jeral estadu tuir anu fiskal ida-idak. Divizaun Finansas, hanesan mos divizaun sira seluk, kaer papel importante ida iha ne'e;



4. Importante tebtebes atu iha pesoal apoiu ho koñesimentu no esperiensia kona-ba finansas nian, ne'ebe bele asume responsabilidade nudar oficial finansas no bele hala'o jes-taun orsamental ho profesional no saudavel - transparante no accountable;



5. Sistema no mekanismu adoptadu tenki hadok hosi ka evita mal-pratika sira hanesan korupsaun, ne'ebe bele tau ba kauza orsamentu CNE no tau ba risku kredibilidade institusional CNE nian.



Hatitu ba:



1. Artigo 65.6, Lei-Inan (Konstituisaun) RDTL nian, ne'ebe hatur estatutu CNE nudar orgaun independente ho mandatu atu tau matan ba aktu eleitoral saida deit mak hala'o iha nasaun ne'e, ba eleisaun jeral ka ba eleisaun lokal;



2. Lei Numeru 5/2006, kona-ba orgaun eleitoral sira, ne'ebe hatur katak CNE ne'e nudar orgaun eleitoral ne'ebe "... independenti husi orgaun poder politiku saida

deit, sentral ka lokál, no goza autonomia finanseira, admi-nistrativa no organizativa (Artigu 4.2) ... A CNE é apoiada por um secretariado permanente e dispõe de orçamento próprio, integrado no Orçamento do Estado, nos termos da lei" (Artigu 11.1);



3. Decreto Parlamento Nacional No. 10/2007, kona-ba Orça-mento Geral do Estado da República Democrática de Timor-Leste para 2008;



4. Dekreto-Lei No. 10/2005, kona-ba Rejime Júridiku Aprovizio-namentu nian, ne'ebe hatur katak "São competentes para autorizar o inicio dum procedimento de aprovisionamento, as entidades seguintes: ... Os dirigentes expressamente no-meados e autorizados pelos respectivos máximos dos orgãos de soberania ... (artigo 15.d.); Os dirigentes máximos dos Serviços Autónomos, as entidades públicas e outros organismos dotados de autonomia administrativa e finan-ceira;(Artigo 15.e) ... As entidades públicas mencionadas no artigo 15 ... têm competência para realizar, descentraliza-damente, as operações de aprovisionamento..." (Artigo 19);



5. Rejimentu Internu Comissão Nacional de Eleições (CNE), kona-ba orsamentu, ne'ebe hatuur katak



"...5. Todos os movimentos financeiros da CNE serão levados a cabo de forma transparente e do conhecimento comum a todos os membros, através de relatórios e reuniões periódicas e/ou extraordinárias sempre que se considere necessário.

6.A CNE tem uma conta bancária própria aberta em nome de três membros da Comissão. Quaisquer movimentos ban-cários exigem obrigatoriamente a assinatura de pelo menos dois desses membros, sendo uma delas, a do presidente.

7.As finanças da CNE estão sujeitas a auditoria interna e ex-terna." (Artigu 34);



6. Plenaria CNE;



7. Despaxu Prezidente CNE No. 04/Dpx-Pres/CNE/IV/2008, kona-ba Jestaun Orsamentu Instituisaun CNE nian;



8. Rezultadu teste sira (verifikasaun dokumentu, teste eskrita, teste pratika no entrevista), ne'ebe hala'o iha CNE;



Hare ba:



Planu Anual CNE nian ba Anu Fiskal 2008, ne'ebe hatuur programa sira CNE nian hamotuk ho aktividade sira relasionadu tomak, ne'ebe hot-hotu implika ezekusaun no movimentasaun (tama no sai) orsamentu;



Prezidente CNE hasai Despaxu hanesan tuir mai ne'e:



Dahuluk : Foti konkorente ho naran Feliciano Afonso ne'ebe hetan notas diak liu, kompara ho konkorente sira seluk, hosi teste (rekrutamentu) sira mak CNE hala'o no sai nudar kon-korente aprovadu ba servisu administrasaun finansas CNE nian;



Daruak : Hatuur konkorente ne'ebe aprovadu - Feliciano Afonso - ba pozisaun nudar Ofisial (Administrsaun) Finansas CNE ho nivel salariadu "level" 5 (sinku) ho deskripsaun servisu hanesan tuir mai;



1. Atu organiza no asegura lala'ok servisu administrasaun finansas CNE nian ho profesional no tuir prinsipiu sira kona-ba jestaun orsamental ida mak saudavel (transparente, accountable);



2. Responsabiliza konaba "pety cash" orsamentu CNE nian;



3. Responsabiliza konaba "free balance", ne'ebe hatudu osan sira mak tama/sai (hira);



4. Prepara planu orsamentu CNE nian, atu hodi integra ba iha Orçamento Geral do Estado tuir anu fiskal ida-idak;



5. Halo koordenasaun ho ministeriu sira relevantes ka relasionadus ho orsamentu nian (por ezemplu, Ministériu Finansas);



6. Kontrola movimentu (tama/sai) orsamentu CNE nian, ne'ebe hatuur tuir "item" ida-idak;



7. Iha loron Kuarta-Feira ida-idak, loron Plenaria CNE, foti "free balance" ezekusaun orsamentu CNE nian hosi Ministeriu Finansas atu halo komparasaun no hare ninia rekonsiliasaun ho CNE nian;



8. Prepara no aprezenta relatoriu kinzenal kona-ba ezeku-saun orsamentu ba primeira parte (CNE);



9. Fulan ida-ida prepara relatoriu ezekusaun orsamentu CNE nian, atu nune'e bele hato'o ba ministeriu relevante no ba Parlamento Nacional, wainhira presiza ka hetan husu (pedidu);



10. Akompaña primeira parte (CNE) iha aktividade sira ne'ebe mak hala'o iha liur no ein relasaun ho instituisaun sira seluk, liliu Ministériu Finansas, atu bele hare no hatene didiak kestaun sira relasionadu ho administra-saun no ezekusaun finansas CNE nian;



11. Hala'o servisu sira seluk iha instituisaun nia laran, ne'ebe mak entrega hosi primeira parte ka lideransa ne'ebe mak hatudu hosi primeira parte (CNE).



Datoluk : Hala'o servisu tuir loron no oras servisu, hahu hosi Segunda-Feira to'o Sexta-Feira, iha dader, tuku 08:00-17:00 lokoraik.



Dahaat : Durante hala'o servisu segunda parte (funsionariu) sei simu vensimentu kada fulan ho montante tuir salariadu ni-vel sinku nian, ne'ebe sei hasai hosi "sub-item" asistensia tek-nika nian - sei ko'a ba taxa tuir persentazein mak lei ein vigor hatuur.



Dalimak : Karik iha ezizensia ruma despaxu ne'e sei bele hare fila hikas hodi halo amandamen relevantes.



Daneen : Despaxu ne'e hahu tama ein vigor desde loron fo sai.





Fo sai iha Dili, loron 1 (ida) Fulan-Juñu Tinan 2008





Prezidente CNE,







DR. Faustino Cardoso Gomes, Msi.