Ministériu Justisa halo Workshop ba Autoridade Lokal no Estudantes iha Distrito Oe-Cusse

Ministériu Justisa (MJ) liu hosi Direcção Nacional de Direitos Humanos e de Cidadania (DNDHC) halo workshop distritál ba autoridade lokais no estudantes sekundária iha distrito Oe-Cusse. DNDHC organiza workshop ne’e hodi fahe informasaun kona-ba knar servisu ministériu justisa nian tuir diresaun ida-idak. Programa ne’e hala’o ba partisipantes nain 200 ne’ebé fahe ba loron rua, loron dahuluk hala’o ba autoridades lokais ho numeru partisipantes 100 no loron daruak hala’o ba estudantes sekundária ho numeru partisipantes 100 iha salaun administrasaun distrito Oe-Cusse, 22-23 Agsto 2010. Timor Leste foin ukun rasik a’an no foin mak dezenvolve ninia lei no justisa, presiza habelar no hatutan ba komunidade hodi nune’e bele apa’ar no hatene saida de’it mak estadu no governu ida ne’e halo. Tamba durante ne’e tinan 10 ona maka Timor-Leste halo dezemvolve iha area oin-oin inklui justisa, lei no direitus umanus. Maibe ita hatene katak Povu Timor Leste maioria mak moris iha area rurais ne’ebé ladun asesu no akompaña diak ba prosesu dezenvolvementu lei, justisa no direitus umanus iha Timor Leste, ho ida ne’e presiza governu liu hosi ministériu justisa halo transformasaun ba ita nia sosiedade ka komunidade iha nivel Aldeia, Suco, Sub-Distrito no Distrito. Atu promove sosiedade ne’ebé forte tenke mós iha kapasitasaun hodi promove ita nia lei, justisa no Direitus Umanus rasik, presiza mós iha enkuadramentu legál ida ne’ebé ativu no responsivu ba aktividade ida hanesan dezeminasaun informasaun leis ba komunidade hosi nivel Aldeia, Sukus, Sub-Distrito no Ditrito, hodi nune komunidade sira bele mós kontribui paz no trankulludade iha sira nia bairo no sira nia hela fatin.

Iha abertura Directór Jeral ministériu justisa, Francisco Cárceres hateten,” Ita hotu hatene katak povo Timor Leste barak liu maka moris iha area rural ne’ebé ladun iha asesu no ladun akumpaña diak prosesu dezenvolvimentu lei, Justisa no Direitus Umanus. Embora revolusaun tempu barak mós mak iha radiu no Televisaun hodi akompaña notisia rai laran no mós hosi rai liur, maibe tamba la’os hotu-hotu maka iha radiu no Televisaun no mós Guvernu liu hosi Ministeriu Justisa hakas-an atu mai to’o aldeia, suku, sub-Distritus no Distritus atu povo tomak bele hatene no akompaña diak liu tan saida maka ita hala’o desde ukun-an to’o oras ne’e. tamba ne’e Ministeriu Justisa hakas-an duni hodi bele mai to’o iha ita boot sira nia le’et, no ami ho laran haksolok hamutuk ho ita boot sira iha ohin to’o aban loraik para ita bele koa’lia ba malu ita bele troka impressions ita bele hato’o netik lia fuan ruma hodi nune, ita fo’o animu, ita fo korazen ba malu hodi lao ba ita nia era dezenvolvimentu ne’e tuir ita nai kapasidade nebe maka iha.”

Nu’udar oradór ba programa ne’e Emilio Quintas Freitas, Assessór nasionál ba Direitus Umanus koa’lia kona-ba Direitus Umanus no Konstituisaun RDTL, Celito Cardoso, Directór Direcção Nacionál dos Direitos Humanos e de Cidadania (DNDHC), koa’lia kona-ba Konvensaun Eliminasaun Halakon Formas Diskriminasaun hotu-hotu Kontra Feto (CEDAW), Helder Godinho, xefe departamento Direitus Umanus DNDHC koa; lia kona-ba Konvensaun Direitus Labarik (KDL), Hugo da Cruz, Judicial System Monitoring Program (JSMP) koa’lia kona-ba Violensia Domestika,


Mario Ximenes, Directór Direcção Nacionál de Registo e Notariado, koa’lia kona-ba implementasaun lei pasaporte no Bilhete Identidade (BI), Jaime Xavier Lopes, Directór Direcção Nacional Terras Propriedades no Serviso Cadastrais (DNTPSC) koa’lia kona-ba Implementasaun Regime Juridiku Direitus kona-ba rai no Cancio Xavier no Sebastião Amado koa’lia kona-ba funsionamento Tribunál: knar Juiz, Prokuradór no Defensór Públiku.

Programa workshop loron rua ne’e abertura hosi Administradór distrito Oe-Cusse, José Anuno Tanese no Directór Jeral ministériu justisa, Francisco Cárceres.




João Mp. da Costa,
Departamento Divulgasaun