MINISTERIU JUSTISA REALIZA PROGRAMA DIVULGASAUN LEI


Turiskai, 22/7/2021, Sua Excelencia,Dr José Edmundo Caetano ho ekipa kontinua realiza programa Divulgasaun Lei iha Posto Administrativu Turiskai.
Prezensa Sua Execelencia Vice ministru justisa iha postu turiska kompotu husi suku lima mak hanesan suku Mindelu, Aitemua, Kaimauk, Bermana, Tarbula konsentra iha Posto Administrativu Turiskai ho antosiamu simu governante ne’e ho nia ekipa.

Programa divulgasaun halo liderasan komunitaria hanesan Administrador, Comandante Esquadra, Sefe Suku, Lia Nain, ho komunidade kontenti no apresia mai hotu partisipa iha aprezentasaun programa ne’e iha Salaun Administrasaun Postu Turiska.
Materia nebe mak esensial ba komunidade sira mak hanesan, Lei no 13/2017 Regime Espesial ba Definisaun Titularidade Bein Imóveis,Lei no. 8/2017 konaba Espropriasaun ba Utilidade Publika no Lei no. 9/2002 konaba Nasionalidade.

Programa ne’e, ho nia objetivu mak hanesan hamenus problema nebe sempre mosu iha komunidade nia leet mak hanesan problema kona ba Rai, oinsa assesu dokumentus iha diresaun Servisu Registu i notariadu liu-liu iha area Nasionalidade,no bele asesu ba Diresaun Terra Propriedades. Ho oradores aprezentasaun maka hanesan
Sua Execelencia, liu husi nia diskursu hato’o agradesimentu ba lideransa komunitariu ho nia komunidade tomak nebe fuan ida laran ida, kontenti simu programa nebe husi ministeriu Justisa nian.

Tan ne’e oitavu gorvernu konstitusional lori justisa iha komunidade hodi hatudu lolos justisa ba povo atu komprende diak no hamenus desintendimentu sira hodi kolabora estado alkansa ba futuru hadia dezenvolviementu iha Rai Lulik ida ne’e tuir Avo proklamador,Dr. Francisco Xavier nia mehi.
Husi aprezentasaun decretu Lei no 13/2017 Regime Espesial ba Definisaun Titularidade Bein Imóveis ne’e, komunidade sira hato’o kunfuzaun barak konaba rikusoin nebe beiala sira horik hela ba sira tutan ba gerasaun to’o agora nebe sempre problema ba rikezas sira, maibe programa ne’e komunidade senti orguilo no laran kman hodi hadia ida-idak nia konsiensia tamba lei ne’e mai atu haforsa lei kultura nian nune’e labele hamosu problema iha gerasaun ba gerasaun tamba deit riku-soin.

Decretu Lei 09/2002 kona ba Nasionalidade, aprezenta husi Diretor Servisu Registu Notariadu, nia hateten to’o oras ne’e Timor Oan rasik barak mak sedauk hetan dokumentus legal sira neduni presiza trata tamba Timor lao ba oin laos ba fali kotuk. Entre tantu momentu ne’e komunidade sira hato’o mos preokupasaun sobre dokumentus legal hanesan trata bilete identidade, sertidaun RDTL, Sertdaun RDTL Obito, kriterius sai sidadaun iha Timor Leste, I balun kestaun konaba distansia no durasaun tempu maibe hatan ba prekupasaun hirak ministeriu sei buka mekanismu hodi bele komunidade sira fasil atu hetan dokumentus ne’e.

Komunidade ne’e, husu ba Ministeriu Justisa atu haruka tekniku sira fasilita povo kbiit laek sira nebe iha liu area rurais i aselera lalais programa kadastru nian para tun lalais ba terenu hodi bele regista ou sukat sira nia toos no natar sira hodi nune’e bele hamenus problema kona baliza toos no natar.
Lei no. 8/2017 konaba Espropriasaun ba Utilidade Publika. Aprezenta husi tekniku superior Dr. Celito Cardoso, funsionario DNDHC.

Nia hatene, komunidade sira barak sedauk hatene prosesu trata dokumentus legal utilizasaun rikusoin publiku no direito perfietu husi estado, Sublina katak programa husi Ministeriu Justisa ne’e diak liu no ba oin sei hakbesik an hodi esplika lolos saida mak justisa iha nasaun, asegura nafatin direitus humanus, buka nafatin maneiras hodi esplora povo nia direitu no hakman hanoin nebe tristeza hasoru estado. Tane aas justisa iha ita nia rai rasik hodi hamutuk dezenvolve rai doben Timor Leste.
Enceramentu ba programa ne’e, Sua Execelencia ho ekipa hasai foto hamutuk lider komunitariu, lia nain I komunidade sira iha Salaun Admnistrasaun Postu Turiskai.

Arcanjo Viana das Neves
Media Gabinete Vice Ministru Justisa