SETP-MAP-SMA Lansa Projetu Pilotu ba Prevensaun Sunu-rai


SEKRETÁRIU - Estadu Terras Propriedades (SETP) hamutuk ho Ministru Agrikultura e Peskas (MAP) no Sekretáriu Estadu Meu Ambiente (SMA) iha loron 8 fulan-Setembru 2020 foin lalais ne’e lansa projetu pilotu ba estudu prevensaun sunu rai ne’ebé finansia hosi Food and Agriculture Organization (FAO) ho montante Dollar rihun atus-rua.
Ministru Agrikultura no Peskas, Pedro dos Reis hateten, apoiu ne’ebé ho nia valór rihun atus rua hosi FAO ba Ministériu Agrikultura no Peskas ne’e ho nia objetivu hodi bele halo prevensaun ba ema sunu rai iha teritoriu Timor-Leste, tanba tuir dadus hosi Sekretáriu Estadu Meiu Ambiente rejistu kada tinan ahi han rai atinji pursentu hatnulu (40%) tanba ne’e presiza liña kordensaun ho instituisaun relevante sira hodi miga no konbate.

Membru governu ne’e mós husu ba tékniku sira atu bele involve mós instituisaun relevante sira seluk antes ba baze hodi halo peskiza.
Iha lansamentu ne’ebé hala’o iha salaun enkontru MAP Comoro ne’e, SETP Mario Ximenes hateten, hanesan membru governu nia parte fó apoiu ba iha programa refere, tanba ne’e hanesan parte ida hodi hamenus risku ahi han rai, no bele haburas hirak biodiversidade planeta nian.
Mario Ximenes salienta mós sunu rai ninia impaktu ne’e boot tebes ba situasaun balu iha rai laran, tanba ne’e hanesan membru governu apresia ho apiu ne’ebé mai hosi FAO ho nia internsun atu hadia hikas ambiente Timor-Leste liuhosi reflorestasaun.

“Ita Presiza ih polítika ‘uso de solo’ tanba ne’e Agrikultura presiza halo ninia definisaun kona-ba uso de solo ‘ka tata ruang tanah’ nune’e bele define tuir idaidak nia funsaun, bainhira la tuir nia dalan ninia impaktu sei boot iha futuru, tanba ne’e ita presiza refloresta fila fali ho konserva be-matan sira, nune’e hsoi parte governu nia parte pronto fo apoiu ba atividade refere hodi bele hetan susesu,” tenik Mario.
Hafoin lansamentu reprezentante FAO iha TL, Raphy Favre hateten, nia parte atu fó asistensia no finansiamentu ba téknika sira atu halo identifikasaun no prevene aktu sunu-rai iha teritóriu timor-leste.*

Ananias Babo Horta
Relasaun Púbkika SETP