Diretor DNAJL-MJ Aprezenta Materia Reforma Lei Familia Timor-Leste Iha Fakuldade Direitu, Universidade Macau

Macau ,- Iha loron 12 dezembru 2017, Diretor Diresaun Nasional ba Asesoria Juridika no Lejislasaun (DNAJL) Ministeriu Justisa nian, Dr. Nelinho Vital, halo aprezenta ida ba iha civitas akademika Faculdade Direito, Universidade Macau nian, konaba Dezenvolvimentu Leis no Reforma Lei Familia iha Timor-Leste. Seminariu ne’ebe modera husi Diretor Pesquiza Leis Universidade Macau, Prof. Dr. Manuel Trigo, hala’o iha sala konferensia fakuldade nian no hetan akompanhamentu direita husi Sra. Ministra da Justiça Timor-Leste, Dra. Maria Ângela Carrascalão no Decano Fakuldade Direitu nian, Prof. Dr. Hong To Chen.
Iha nia intervesaun, Diretor Nelinho foka liu ba sistema kazamentu no exersisiu poder paternal nian. Tuir Código Civil Timor-Leste katak iha rekonhesimentu ba kazamentu ho tipu 3 hanesan: kazamentu barlaqueado monogamiku (tradisional), kazamentu relijiaun Katoliku no Kazamentu Civil. Husi tipu 3 kazamentu ne’e, kazamentu civil seidauk implementa no kazamentu tradisional aplika hela iha sosiedade maibe seidauk halo rejistu. Iha sorin seluk, existi mos situasaun ida hanaran uniaun de faktu (ema bot feto ho mane moris hamutuk iha uma ida, maibe la liu husi kazamentu), ne’ebe seidauk regula mos ho Código Civil Timor ninian. Kestaun seluk ne’ebe koloka iha seminariu ne’e maka seidauk hamosu lei konaba Kodigu Rejistu Civi, atu nune’e, bele halo rejistu ba kazamentu non-Katolik nomos atu halo rejistu ba kazamentu tradisional.
Konaba exersisiu poder paternal, Direitor DNAJL hato’o kestaun balun ne’ebe provoka hanoin no diskusaun liu tan, konaba konseitu familia alargada iha Timor, adopsaun restrita iha sosiedade Timorense nomos adopsaun plena ne’ebe regula iha iha Código Civil. Hato’o mos esperiensia nasaun balun nian, hanesan Angola, Mozambique no São Tome e Princípe, ne’ebe halo tiha ona mos re-formulasaun ba sira nia Código Civil relasiona ho lei familia nian.

Husi diskusaun akademika ne’e, ikus mai hamosu duni konkluzaun balun katak: Governo Timor-Leste tengki hamosu lalais ona Lei Código Registo Civil atu bele akumula kestaun sira ne’ebe relasiona ho rejistu kazamentu nian nomos atu halo estudu no analiza foun ba Código Civil ne’ebe la tuir realidade sosiedade timorense nian.
Hakarak informa mos katak, antes hahu seminariu ida ne’e, Sra. MInistra da Justiça ho nia delegasaun, halo uluk vizita kortezia ida ba Vice-Reitor Universidade Macau nomos enkontru ho estrutura faculdade direitu, Universidade Macau nian.

Honorio Santos
Gabinete Ministra Justisa
Media Officer