MJ Husu Komunidade Tenki Utilize Rai Ho Diak
MINISTRA Justisa, Lúcia Lobato, Segunda (27/9) foin lalais ne’e wainhira fo palestra Públiku (Kuliah Umum-red) ba Estudantes hosi universitariu UNTL hateten, rai ne’ebé komunidade uza tenke uza didiak hodi bele fo benefisiu ba komunidade rasik.
Estadu sei rekonese ema ne’ebé uza rai ne’e maibé bainhira la uza maske nia iha sertifikat sei lakon direitu ba rai ne’ebé iha. “Se rai la uza, bele lakon direitu, I ema ne’ebé uza rai ne’e mak sei iha direitu ba rai,” priza Lucia.
Rai tuir MJ sei la aumenta maibe populasaun tinan ba tinan aumenta tanba nee governu tenke regulariza rai hirak nee hodi atribui ba nia sidadaun tuir lei haruka. Rai no riku soin nebe governu kolonial Portugis ho Indonesia husik hela sei partensia patrimonia estadu nian. Ema ne’ebé okupa patrimonia estadu nian laiha dalan seluk mak tenke abandona fatin ne’ebé sira hela ho kompensasaun. Ne’e validu ba komunidade ne’ebé okupa patrimonia estadu nian iha Aitarak Laran.
Lúcia promete katak, problema esputa rai sei rezolvidu, wainhira esbosu lei hetan ona aprovasaun husi PN. “Hau hanoin depois lei ne’e aprova, sei rezolve problema barak,” nia komenta.
Nia apresia tebes ho povu ne’ebé hanoin konaba rai, embora iha problema barak, maibe laiha problema seriu wainhira kadastrai halao prosesu pendataan rai.
Nia husu komunidade atu halo deklarasaun lolos konaba rai nebe nia hela, tanba ema nebe halo deklarsaun falsu sei hetan sansaun tuir lei nebe vigora, tanba deklarasaunfalsu konsi dera hanesan krime. Regula Rai Igreja Governu mos hanoin atu regulariza rai igreja nian.
Embora paroquia balun iha ona sertifikat, maibe rai hirak nee uluk avo sira oferese ona igreja hodi halo igreja, tanba nee la bele reklama hikas fali.
Nia husu Parlamentu Nasional atu aprova lalais lei rai nian hodi nune’e bele fo legalidade ba governu hodi rezolve problema rai iha nasaun ne’e.
Iha biban ne’e nia informa mos katak, ema ne’ebé okupa patrimonia estadu iha posibili dade bele sai nain ba propriadade sira ne’e.*
Ananias Babo Horta
Media officer Ministeiru Justisa