MINISTRU JUSTISA PARTISIPA REUNIAUN KONSELLU MINISTRUS.

Foto: Ministru Justisa Dr. Tiago Amaral Sarmento Partisipa Reuniaun Konsellu Ministrus. Dili, Palásiu do Governu. 23/02/2023.

Lian Tetum

Dili, MJ : 23/02/2023.Ministru Justisa Dr. Tiago Amaral Sarmento Partisipa Reunia Konsellu Ministrus iha Palásiu Governu.

Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 23 fulan-fevereiru tinan 2023

Imprime.

Prezidénsia Konsellu Ministrus
VIII Governu Konstitusionál
Komunikadu Imprensa


Konsellu Ministrus hala’o sorumutuk iha Palásiu Governu, iha Dili no, aprova projetu Dekretu-Lei, ne’ebé aprezenta husi Vise-Ministru Komérsiu no Indústria, Domingos Lopes Antunes, kona-ba rejime jerál kontrolu metrolójiku legál.

Liuhusi projetu Dekretu-Lei ne’e atu estabelese rejime kontrolu ida ba métodu no instrumentu mediasaun sistemátiku no koerente nian, tuir prátika di’ak sira husi sistema kontrolu metrolójiku nian ne’ebé adota iha panorama internasionál.

Estabelesimentu kontrolu metrolójiku ida ne’ebé organizadu, sériu no transparente sei garante ezatidaun, rigór no transparánsia ba medisaun sira iha domíniu oioin sira, hanesan komérsiu, fisku, enerjia no saúde, no mós hodi aumenta krebilidade iha tranzasaun komersiál sira, hanesan ezemplu, atu asegura konsumidór sira kona-ba produtu sira ne’ebé lolo’os iha fatin komérsiu retallu ka medisaun rigorozu kombustivel nian iha fatin gazolina.

Aprova mós projetu Rezolusaun Governu, ne’ebé aprezenta husi Ministru Petróleu no Minerais, Víctor da Conceição Soares, ne’ebé aprova abertura área sira ba realizasaun atividade mineiras no termu referénsia konkursu nian ba atribuisaun direitu mineirus.

Rekoñese katal potensiál ekonómiku rekursu minerais ne’ebé eziste iha territóriu iha Timor-Leste, Governu aprova abertura ba área hitu ba atividade minerais no autoriza ANPM hodi lansa no halo prosedimentu konkursu nian ba atribuisaun direitu minerais prospesaun no esplorasaun ba minériu metáliku. Diamente, fatuk no minerál industriál (la inklui materiál konstrusaun), minérius radioativus, minériu terras raras no karvaun, iha zona sira ne’ebé deklara ona ba atividade minerál nian sira.

Aprova mós termu referénsia ne’ebé estabelese rekezitu minímu, kritériu sira selesaun no regra prosedimentu relevante sira Konkursu Públiku nian, atu konkorente sira satisfaz no halo tuir.

Konsellu Ministrus aprova mós projetu Dekretu-Lei, ne’ebé aprezenta husi Ministru Finansas, Rui Rui Augusto Gomes, ba alterasaun dahuluk Dekretu-Lei n. 22/2022, loron 11 fulan-maiu, kona-ba Rejime Jurídiku Aprovizionamentu, Kontratu públiku no ninia Infrasaun sira.

Alterasaun ida-ne’e ninia objetivu atu halo korresaun ba gralla iha diploma ida-ne’e, kona-ba data termu períodu tranzitóriu utilizasaun ba lian sira serbisu nian, ne’ebé define ona iha n. 3 husi artigu da-195 husi Dekretu-Lei refere, ne’ebé oras ne’e define hanesan loron 31 fulan-dezembru tinan 2023.

Konsellu Ministrus delibera hodiu aprova, tuir projetu ne’ebé aprezenta husi Ministru Obras Públikas, Abel Pires da Silva, adenda ba kontratu RFP/003/MOP-2018, kona-ba serbisu konsultoria ba implementasaun no supervizaun konstrusaun ba Obra sira reabilitasaun no melloramentu ba via rápida entre Baukau-Venilale-Vikeke, ne’ebé sei implika kustu adisionál dolar amerikanu 523.929,20 no estensaun ba prazu kontratu to’o tinan loron 5 fulan fulan-outubru tinan 2024.

Aprova mós projetu Rezolusaun Governu nian, ne’ebé aprezenta husi Vise-Primeiru-Ministru no Ministru Plano no Ordensmentu, José Maria dos Reis, kona-ba alterasaun dahuluk ba Rezolusaun Governu n. 15/2022, loron 6 fulan-abril, atu determina elaborasaun Planu Urbanizasaun Sidade Dili.

Haree ba sesaun oin-oin aprezantasaun no diskusaun públika nian sira, ne’ebé inklui ministériu no entidade relevante sira seluk ba elaborasaun Planu Urbanizasaun Sidade Dili, hatudu sufisiente hodi garante partisipasaun ativa iha prosesu diskusaun, ho alterasaun ida-ne’e, maka hasai obrigatória pareser ba liña ministeriál sira ba realizasaun pareser eskritu nian ba Komisaun Konsultiva, kona-ba adekuasaun no konveniénsia ba proposta solusaun sira Planu Urbanu nian, ne’ebé aprezenta husi Ministru Planu Ordenamentu.

Adisiona mós posibilidade prorogasaun, ho fundamentasaun no autorizasaun husi Ministru Planu no Ordenamentu, ba prazu elaborasaun Planu Urbanizasaunun Sidade Dili, aleinde husi fulan 10 ne’ebé prevee ona.

Define mós katak tan motivu urjénsia, períodu diskusaun públika ba Planu Urbanizasaun Sidade Dili maka loron 30.

Vise-Ministru Komérsiu no Indústri, domingos Lopes Antunes, aprezenta opsaun sira piolítika lejizlativa sai hanesan inisiativa hodi kria Lei Baze Indústria ida.

Kriasaun Lei Baze Indústria ida-ne’e ho objetivu atu define baze sura polítika nian ba setór indústria, prinsípiu orientadór sira ba ninia dezenvolvimentu no funsionamentu no atu hasa’e kualidade moris populasaun país nian.

Nune’e mós atu garante adosaun ba medida sira ba promosaun dezenvolvimentu ne’ebé sólidu, hadi’a ninia operasionalidade, nune’e kontribui hodi hadi’a susbisténsia pesoál no dezenvolvimentu ekonomia nasionál ne’ebé sólidu.

Ikusliu, Ministru Koordenadór Assuntus Ekonomikus, Joaquim Amaral, halo aprezentasun ida kona-ba pontu situasaun negosiasaun bilaterál no multilaterál sira iha +ambitu prosesu adezaun Timor-Leste ba Organizasaun Komérsiu Mundiál (OMK).

Nafatin iha ámbitu prosesu adezaun Timor-Leste ba OMK, Ministru Joaquim Amaral halo mós aprezentasaun ida kona-ba negosiasaun sira ba asinatura Akordu Teknolojia Informasaun (ITA, sigla iha inglés) no ba espansaun Akordu ITA OMK nian, ne’ebé ho naran koñesidu liu ITA II, atu reduz tarifa aduaneira sira kona-ba produtu teknolojia informasaun nian.

Dili, 23/02/2023.
#Media_Gabinete MJ.

Língua Portuguesa


O MINISTRO DA JUSTIҪA PARTICIPOU A REUNIAUN DOS KONSELHOS MINISTROS. 23/02/2023.


Presidência do Conselho de Ministros
VIII Governo Constitucional
Comunicado de Imprensa.
Reunião do Conselho de Ministros de 23 de fevereiro de 2023



O Conselho de Ministros reuniu-se no Palácio do Governo, em Díli, e, aprovou o projeto de Decreto-Lei, apresentado pelo Vice-Ministro do Comércio e Indústria, Domingos Lopes Antunes, referente ao regime geral do controlo metrológico legal.

Através do presente projeto de Decreto-Lei pretende-se estabelecer um regime de controlo dos métodos e instrumentos de medição sistemático e coerente, em conformidade com as melhores práticas dos sistemas de controlo metrológico adotados no panorama internacional.

O estabelecimento de um controlo metrológico organizado, sério e transparente irá garantir a exatidão, o rigor e a transparência das medições nos mais diversos domínios, como o comércio, o fisco, a energia e a saúde, bem como aumentar a credibilidade nas transações comerciais, por exemplo, assegurando aos consumidores a correta pesagem de produtos em estabelecimentos de comércio a retalho ou a medição rigorosa do combustível em bombas de gasolina.

Foi aprovado o projeto de Resolução do Governo, apresentado pelo Ministro do Petróleo e Minerais, Victor da Conceição Soares, que aprova a abertura de áreas para a realização de atividades mineiras e aprova os termos de referência do concurso para atribuição de direitos mineiros.

Reconhecendo o potencial económico dos recursos minerais existentes no território de Timor-Leste, o Governo aprovou a abertura de sete áreas para atividades minerais e autorizou a ANPM a lançar e conduzir os procedimentos concursais tendentes à atribuição de direitos mineiros de prospeção e exploração de minérios metálicos, gemas, rochas e minerais industriais (não inclui materiais de construção), minérios radioativos, minérios de terras raras e carvão, nas zonas declaradas para atividades mineiras.

Procede-se também à aprovação dos termos de referência, que estabelecem os requisitos mínimos, critérios de seleção e regras procedimentais relevantes do concurso público, a satisfazer e cumprir pelos concorrentes.

O Conselho de Ministros aprovou também o projeto de Decreto-Lei, apresentado pelo Ministro das Finanças, Rui Augusto Gomes, para a primeira alteração ao Decreto-Lei n.º 22/2022, de 11 de maio, sobre o Regime Jurídico do Aprovisionamento, dos Contratos Públicos e das Respetivas Infrações.

Pretende-se com a presente alteração proceder à correção de uma gralha presente no diploma, referente à data de termo do período transitório de utilização das línguas de trabalho, definida no n.º 3 do artigo 195.º do referido Decreto-Lei, passando a constar 31 de dezembro de 2023.

O Conselho de Ministros deliberou aprovar, conforme o projeto apresentado pelo Ministro das Obras Públicas, Abel Pires da Silva, a adenda ao contrato RFP/003/MOP-2018, relativo aos serviços de consultoria para a implementação e supervisão da construção das obras de reabilitação e melhoramento da via rápida entre Baucau-Venilale-Viqueque, que implicará um custo adicional de 523.929,20 dólares americanos e a extensão do prazo contratual até 5 de outubro de 2024.

Foi igualmente aprovado o projeto de Resolução do Governo, apresentado pelo Vice-Primeiro-Ministro e Ministro do Plano e Ordenamento, José Maria dos Reis, para a primeira alteração à Resolução do Governo n.º 15/2022, de 6 de abril, sobre a determinação da elaboração do Plano de Urbanização da Cidade de Díli.

Atendendo a que as várias sessões de apresentação e discussão públicas, que incluem os ministérios e as demais entidades relevantes para a elaboração do Plano de Urbanização da Cidade de Díli, se revelam suficientes para garantir uma participação ativa no processo de discussão, com esta alteração, é retirada a obrigatoriedade de pareceres das linhas ministeriais para a realização do parecer escrito da Comissão Consultiva, sobre a adequação e a conveniência das soluções propostas no Plano Urbano, a ser apresentado ao Ministro do Plano e Ordenamento.

É adicionada a possibilidade de prorrogação, fundamentadamente, autorizada pelo Ministro do Plano e Ordenamento, do prazo de elaboração do Plano de Urbanização da Cidade de Dili, além dos 10 meses anteriormente previstos.

Passa também a ficar definido que, por motivo de urgência, o período de discussão pública do Plano de Urbanização da Cidade de Díli é de 30 dias.

O Vice-Ministro do Comércio e Indústria, Domingos Lopes Antunes, apresentou as opções político-legislativas subjacentes à iniciativa de criação de uma Lei de Bases da Indústria.

Pretende-se com a criação de uma Lei de Bases da Indústria definir as bases da política para o setor da indústria, os princípios orientadores para o seu desenvolvimento e funcionamento e para a elevação sustentada da qualidade de vida da população do país.

Visa também garantir a adoção de medidas para a promoção do seu sólido desenvolvimento, a melhoria da sua operacionalidade, contribuindo assim para melhorar a susbistência das pessoas e o desenvolvimento sólido da economia nacional.

Por último, o Ministro Coordenador dos Assuntos Económicos, Joaquim Amaral, fez uma apresentação sobre o ponto de situação das negociações bilaterais e multilaterais no âmbito do processo de adesão de Timor-Leste à Organização Mundial de Comércio (OMC).

Ainda no âmbito do processo de adesão de Timor-Leste à OMC, o Ministro Joaquim Amaral fez também uma apresentação sobre as negociações para a assinatura do Acordo de Tecnologia da Informação (ITA, na sigla em inglês) e para a expansão do Acordo ITA, conhecido como ITA II da OMC, que visa a redução das tarifas aduaneiras sobre produtos de tecnologia da informação. FIM.