MINISTÉRIU JUSTISA (MJ) liu husi Komisaun Nasional Direitu Labarik nian hala’o aprezentasaun públika konabá Kódigu Labarik nian iha Sentru Formasaun Jurídika, Kaikoli, Dili, Tersa-feira, 17 de Maiu 2011, liu ba, hodi bele garante labarik sira nia direitu.

“Rezultadu husi Sensu 2010 nian hatudu katak 50% husi ita nia populasaun ne’e ho kategoria labarik. Tamba ne’e Governu sei halo esforsu maka’as, atu proteje no promove sira nia direitu, kria kondisaun atu sira bele moris iha kondisaun ida ne’ebé favoravél.

Tamba sira mak sei hatutan moris Nasaun nian ba jerasaun sira oin mai, ” hateten Ministra Justisa, Lúcia Lobato.

Tuir Lúcia Lobato, liu husi aprezentasaun konabá projetu kódigu direitu labarik nian ne’e, bele hamosu diskusaun naruk ida atu nune’e bele hadi’a sasán balun ne’ebé mak presiza atu hadi’a, molok halo aprezentasaun iha Konsellu Ministrus no ikus liu sei lori ba Parlamentu Nasionál atu hetan ninia aprovasaun.

Hanesan nasaun independente, maske foun, ita iha konstitusaun ne’ebé garante labarik sira nia direitu, hanesan iha arttigu lubuk ida iha konstituisaun ne’e. Iha mos kompromisu ida katak, iha ona konvensaun direitu labarik nian.

Tuir Ministra, konabá konvensaun direitu labarik nian, governu aprezenta tiha ona iha Genebra, liu-liu hare’e ba implementasaun protesaun ba labarik.

Nia hateten, servisu barak mak komesa dezenvolve ona, iha mos asuntu barak mak sei haree, hanesan oinsa deziminasaun atu asegura labarik sira nia direitu.

Ministra fo hanoin mós katak, durante Ministériu Justisa servisu hamutuk ho UNICEF iha tinan 3 nia laran, iha servisu barak mak komesa hetan susesu, liu-liu konabá projetu ba lei sira.

“La kleur tan hau sei finaliza projetu lei ida konabá justisa juvenil ne’ebé sei hala’o iha tempu badak. Ne’e hanesan pasu ida atu implementa kódigu penál mak oras ne’e vigora iha ita nia rai,” Dehan Lúcia.

Iha semana hirak liubá tuir Ministra, husi nia parte halo ona apreszentasaun iha Konsellu Ministrus konabá atividade mak iha relasaun ho direitus labarik nian inklui mós papel ne’ebé Komisária Labarik nian asume ona durante tinan 2 nia laran.

Diskusaun iha Konsellu Ministrus, hola husi buat sira importante balu, ne’ebé sei iha liña ministerial ida atu hare’e labarik sira nia direitu.

Iha fatin hanesan reprezentante UNICEF iha Timor-Leste Jun Kukita, hateten aprezentante públika konabá Kódigu Labarik nian ne’e, hanesan sinál kompromisu Governu ida ne’e nian atu haforsa labarik sira hodi goza no ezerse sira nia direitu.

Tamba tuir Kukita, Governu Timor-Leste asina tiha ona Konvensaun Direitu Labarik iha tinan 2002. Liu husi asina konvesaun ida ne’e, Timor-Leste kompromete atu promove, defende no proteje labarik sira nia direitu.”

Nune’e mós Komisária Nasionál ba Direitu Labarik nian, Adalgiza Ximenes, hateten, Governu Timor-Leste fó ona pasu ida atu sira bele tau atensaun ba labarik sira nia direitu. Tan ne’e kódigu labarik nian ne’e sei sai hanesan lei ida hodi bele proteje duni labarik sira nia direitu.*

Ananias Babo Horta
Media Officer husi Gabinete Ministra Justisa nian.