MINISTRU JUSTISA ENTREGA SERTIFIKADU BA GRADUADU PROFISAUN ADVOGADU PRIVADA

DILI – CFJ, Ministru Justisa Ivo Valente entrega sertifikadu ba graduadu Profisaun Advogadu Privada hamutuk ema 32 iha Salaun Sentru Formasaun Jurídika (CFJ), Segunda-Feira, loron 20 Abril 2015. Formasaun ne’e ba Dala-tolu, ho nune’e totál formadu advogadu ne’ebé mak akaba ona iha CFJ hamutuk ema 72.

Iha prosesu entega sertifikadu, Ministru Justisa Ivo Valente hato’o nia-parabéns ba graduadu sira no nia-família tomak mak durante ne’e fó ona apoiu ba advogadu sira hodi nune’e sira bele tuir formasaun ho susesu no ohin simu graduasaun.

Advogadu sira sei fó sira-nia kontribuisaun nu’udar elementu importante ba dezenvolvimentu sistema judisiáriu iha Timor-Leste, no hau fiar katak, ohin loron ita iha tán advogadu atu hari’i ita-nia justisa diak liután, sei halo ita-nia sistema justisa maiz kualidade; hateten Ministru Justisa.

Graduadu sira tuir ona faze-rua hodi kompleta formasaun iha fulan 24 nia laran, faze-primeiru ho teória durante fulan 15 no faze-segundu ho estájiu- prátika durante fulan 9 nia laran.

Formasaun ne’e rigorozu tebes, fasilita hosi Sentru Formasaun Jurídika tuir termu artigu 11, Lei Nú. 11/2008, loron 30 Jullu kona-ba estabelesimentu regras exersísiu advokasia privada iha Timor-Leste no mós estatuta formasaun profisionál advogadu sira.

Formasaun ne’e atu implementa kultura jurídika no judisiária hodi fó resposta ba iha dezafiu sira ne’ebé ezisti no iha futuru, ho nune’e bele melhoria diak liután kompeténsia atór judisiáriu iha ita-nia sistema justisa Timor-Leste.

Iha tempu oin mai, sei iha tán Kursu Dala-Hat nian ba advogadu privadu sira hamutuk ema 28, ho nune’e bele fó ona biban no nesessáriu atu hari’i Ordem Advogadu Timor-Leste tuir paraser Konsellu Jestaun no Disiplina ba Advokasia; aumenta Ministru Justisa Ivo Valente.

Ivo Valente informa mós katak, “VI Governu Konstitusionál sei hábelar ka háluan ninia reprezentasaun iha munisípiu iha tempu oin mai, ita-hotu espera katak, tinan ne’e, ita sei háluan ita-nia reprezentasaun Defensória Públiku iha Minisípiu Bobonaro (Maliana), Ermera no iha tinan oin bele mós iha Viqueque. Hau hanoin katak, iha reprezentasaun ne’e, sei enkoraja kolega sira iha Tribunál, liu-liu Presidente Tribunál Rekursu atu “oinsá” hari’i ona Tribunál iha munisípiu sira ne’ebé mak seidauk iha.

Liu-liu, munisípiu sira ne’ebé mak ita iha ona reprezentasaun Prokuradorai Jerál Repúblika, Defensoria Públiku.”

Serbisu lubuk ida mak hein hela ita-bo’ot sira, hau fiar katak, bele garante sidadaun sira-nia direitu, dala barak ita rona sidadaun sira buka advogadu maibe laiha, sira buka Defensór Públiku sira mós la-hetan tanba ita hasoru rekursu umanu ne’ebé mak sei limitadu tebes.

Tanba-ne’e, konta ho ita-bo’ot sira, ita komesa dadaun maske sei neneik maibe responde ona sidadaun sira-nia preokupasaun durante ne’e. Ezemplu balun tan;atendimentu advogadu sira iha prizaun, dalaruma minimu tebes, wainhira ita vizita prizioneiru sira husu kona-ba sira-nia advogadu, sira lahatene advogadu nia-naran no lahatene advogadu nia papél, nune’e mós defensór sira-nia papél hodi fó asistensia ba direitu prizioneiru sira.

Ne’e ita-hotu nia dezafiu no obstákulu, liu-liu ita-bo’ot sira-nia papél todan tebes no didikadu, tanbasá mak didikadu, tanba defende buat ne’ebé lo’os; dezafia Ministru Justisa.

Iha serimónia entrega sertifikadu ba graduadu sira, graduadu sira mós rona intervensaun hosi Presidente Konsellu Jestaun no Disiplina ba Advokasia Nelinho Vital no Diretora Sentru Formasaun Jurídika Marcelina Tilman da Silva.

Partisipa iha serimónia ne’e, mai hosi Tribunál Rekursu, Defensór Públiku Jeral Sergio Hornai, PDHJ, Komisaun Anti Korrupsaun, Reitór UNTL Aurelio Guterres, dirijénte advogadu privada, Asosiasaun Advogadu Timor-Leste, Ájensia Internasionál sira (UNDP, The Asia Foundation, USAID, etc), sosiedade sivíl, mídia, diretores nasionais iha ámbitu Ministériu Justisa no família graduadu sira.

Honorio dos Santos
Gabinete Ministro da Justiça
Media Officer