Dili,- Ekipa juridika husi DNAJL-Diresaun Nasional Asesoria Juridika no Lejislasaun, Ministeriu Justisa, iha sexta, 19 Dezembru 2014, halo konsulta publiku ba proposta lei konaba Kombate Trafiku Umanu, iha salaun sorumutu Fundasaun Alola nian. “Konsulta publiku ida ne’e, hanesan dalan ida husi partisipasaun luan husi povu no sosiadade sivil nian iha prosesu dezenvolvimentu nasional, liu-liu iha parte lejislasaun nian ba kombate trafiku umanu iha ita nia rai laran”, haktuir Nelinho Vital, Direitor DNAJL iha sesaun abertura nian.

Iha sorin seluk, Diretora Executiva Fundasaun Alola nian, Sra. Alzira hato’o nia satisfasaun ba kolaborasaun diak ne’ebé iha entre Ministeriu Justisa no Fundasau Alola, ne’ebé hanesan mos koordenador advokasia ba rede sosiadade sivil nian ba parte trafiku umanu. Komentariu ne’ebé rede ne’e hato’o iha fulan setembru liu ba, hetan duni konsiderasaun husi DNAJL, ne’ebé rezulta versaun foun ba proposta lei refere.

Tuir esplikasaun husi ekipa DNAJL, ne’ebé lidera direitamente husi Direitor Nelinho, katak iha mudansa uituan ba proposta lei trafiku umanu ida agora ho versaun ida uluk. Diferensia ne’e, hanesan versaun ida agora dadaun ne’e sei foka liu ba prevensaun no kombate trafiku umanu, inklui mos konaba asistensia ba vitima husi trafiku umanu.

Ho nune’e, konaba penalidade rasik ba krime ida ne’e, sei mantein nafatin artigu sira husi Kodigu Penal nian. Aleinde ne’e, proposta lei ida mos, sei fó todan liu ba suspeitu, tantu hanesan pessoal ou pessoal kolektiva, atu selu indeminizasaun ba vitima trafiku umanu nian. Ho nune’e, sei la fó todan ba Governu atu selu indeminizasaun.

Husi diskusaun ne’ebé iha, mosu mos idea balun hanesan atu hanaruk tempu refleksaun ba vitima trafiku umanu husi fulan 1 ba fulan 3, ho razaun katak atu harmoniza tuir prosedementu internasional nian, atu halo definisaun konaba idade menoridade nomos atu define kedas konaba instituisaun Governu nian ne’ebé atu lidera komisaun nasional luta kontra trafiku umanu tuir proposta lei refere.

Iha parte final, Direitur DNAJL informa tan katak, konsulta publiku ida ne’e sei la’o nafatin to’o fulan janeiru 2015. Ho nune’e ba maluk sira ne’ebé hakarak hato’o proposta ruma, bele haruka ba Ministeriu Justisa. Partisipa iha konsulta publiku ida ne’e maka ONG Nasional no internasional sira hanesan Fundasaun Alola, Fokupers, IOM, nst, inklui institusaun estado nian hanesan PNTL, PDHJ no SEPI inklui media nasional.