LAKLUBAR-Komunidade hosi Suku Orlala Sub Distritu Orlala Sub-Distritu Laklubar iha loron Sesta, 27 fulan-Juñu 2014 semana liu-ba, ejiji ba Sektretáriu Estadu Terras Propriedade (SETP) hodi sai na’in ba rai Estadu abandonadu.

Hanesan Komunidade hosi Laklubar Maria Sarmento husu ba estadu liu-liu SETP hodi bele sai na’in ba rai estadu ne’ebé maka sira okupa.

“Ami husu ba SETP atu ami bele sai na’in fali ba rai ne’ebé maka uluk estadu indonezia hasai ami ho obrigatoriu hodi halo administrasaun estadu Indonesia nian ka lae, uluk hakarak ka lakohi ami tenki sai hodi entrega obrigatoriu rai ba estadu Indonesia hodi hadau ami nia vida, ho ida ne’e iha tempu ukun-an ami hakarak husu ba estadu atu ami bele sai fali na’in ba rai ne’ebé maka uluk estadu sira okupa ho obrigatoriu,” Dehan Maria.

Hatan ba prekupasaun komunidade nian ne’e, SETP Jaime Xavier Lopes hateten, rai no propriedade sira ne’ebé maka uluk estadu portugés ho Estadu Indonesia, inklui mós nia komunidade sira hosik hela, tuir lei Nú.1/2003 Estadu Timór-Leste liu hosi Terras Propriedade maka administra provizoriamente.

Maibé tuir Jaime, problema hanesan ne’e bainhira lei rai nian ne’ebé maka oras ne’e sei iha hela parlamentu aprova ona no hetan ona promulga hosi Prezidente Repúblika foin estabelese komisaun kadastral hafoin bele rezolve.

Nia hateten iha futuru, bainhira komisaun kadastral ne’e estabelese ona komunidade sira ne’ebé maka maka iha problema kona-ba rai, liu-liu hanesan rai sira ne’ebé maka uluk estadu Indonesia nian sira uza ho obrigatoíu hodi halo sira nia administrasaun, komunidade sir abele hato’o sira nia keisa, hafoin komisaun haruka tékniku sira ba sukat foin bele identifika rai nia problema iha ne’ebé.

Sekretáriu Estadu ne’e mós hateten, nia halo planu hodi tuun ba distritu ne’e, tanba nia hakarak ema hotu bele kumpriende kona-ba lei rai nian hodi bele hamenus konflitu kona-ba rai.

I ha enkontru komunitária ne’ebé hetan partisipasaun masimu hosi lideransa komunitária inklui mós autoridade lokál no komunidade sira ne’e SETP ne’ebé hetan akompaña hosi ninia ekipa tékniku sira ne’e esplika mós kon-ba artigu 54 Konstituisaun RDTL nian ne’ebé hateten sidadaun hotu-hotu iha direitu ba rai pedasuk ida, hodi esplika mós kona-ba lei Nú. 1/2003, dekretu lei Nú. 19/2004 no lei Nú.12/2005.

Iha f atin hanesan Administradór Sub-Distritu Laklubar hateten, nia parte sinte kontenti ho prezensa SETP nian tanba durante ne’e problema rai barak maka akontese entre komunidade ho komunidade iha sub distritu laklubar, ho ida ne’e liu hosi senseblizasaun ne’ebé hato’o hosi SETP bele hamenus problema kona-ba rai iha Laklubar. *

Ananias Babo Horta
Media Officer SETP