MJ Husu Komunidade Atauro Labele Fa’an Rai

HARE’E ba Illa Atauro ne’ebé ho nia potensialidade maka’as, liu hosi konsulta públiku nivel sub distritu ne’ebé iha Sabadu, (14/11) halao iha Suku Makili Sub Distritu Atauro foin lalais ne’e Ministra Justisa, Lúcia Maria Brandão Freitas Lobato husu ba Komunidade iha Illa Atauro labele fa’an rai tanba bele lakon direitu ba rai no uma.

Liu hosi Deskursu Ministra Lúcia mos hateten, problema rai tenki rezolve hodi labele dada tempu naruk ba bebeik, ho lei rai nian ne’ebé durante ne’e halo konsulta públiku atu asegura ema ida-idak nia direitu konaba rai pedasuk ida.

Lei rai nian ne’ebé durante ne’e halo konsulta públika tuir Ministra lalos túr deit hakafodak mai halo lei, maibe liu hosi prosesu diskusaun ne’ebé naruk.

“Hau husu atu komunidade iha illa Atauro ne’e labele atu fa’an rai ba se deit, tanba hau haree illa ne’e serve atu dezenvolve nudar fatin turizmu iha Timor Leste (TL) tanba ne’e hau husu ba komunidade iha Atauro labele fa’an rai tanba bele lakon direitu ba rai no uma,” tenik Ministra wanhira ema presiza atu sosa rai tuir ministra , diak liu hateten ba sira atu aluga deit. Tanba Atauro iha nia potensialidade ne’ebé bo’ot iha area turizmu nian.

Ba partisipantes atus ida resin ne’ebé partisipa iha konsulta publika nivel sub distritu ne’e ministra esklarese mos katak, lisan hafe rai iha Lei rai nian ne’e mos hakerek, nune’e sei rekoñese nafatin rai ne’ebé komunidade nian. Nune’e wanihira governu presiza fatin

ruma atu halo konstrusaun governu mos sei iha kompenizasaun ba rai nain.

Haree ba problema rai ne’ebé durante ne’e sempre akontese iha komunidade nia le’et, Ministra Lúcia konsiedeira lei rai nian urjenti atu aprova no implementa ona iha TL.

Tanba tuir nia wainhira lei ne’e la aproa lalais problema rai nian barak mak sei mosu iha komunidade nia le’et nunu’e bele mos hamosu difikuldade. Nune’e governu liu hosi MJ sei buka meius hodi aslera lei ne’e hodi hetan aporovasaun.

Nia hatutan mos katak, problema disputa rai (Hadau malu rai-Red) barak mak mosu iha komunidade nia le’et, nune’e governu liu hosi lei bens I moveis sei la rezolve problema hotu.

Ba komunidade sira ministra mos hateten, oras ne’e seidauk iha sertifikadu nain ba rai tanba lei rai nian ne’ebé durante ne’e halo konsulta públiku seidauk aprova. Maibe antes ne’e tenki liu mos hosi prossesu foti dadus konaba rai atu labele hamosu konflitu iha komunidade nia le’et.

Nune’e wainhira mosu konflitu ruma konaba rai tenki buka meius atu bolu malu hamutuk hodi halo mediasaun, wainhira komunidade mak hamosu konflito konaba rai governu atu fiar ba se, dehan Ministra.

Haree ba lisan illa Atauro nian, nudár zerasaun foun hosi liu rai iha illa refere, husu atu iha futuru mai, rai ne’ebé bei-ala sira fahe ona ba lisan 12 ida-ida tenki iha hotu sertifikadu nain ba rai, e labele atu partensia ba ema ida ho rua nian deit.

Iha fatin hanesan João Pereira nudar komunidade, mos husu ba ekipa tekniku ba lei rai nian ne’e atu hare’e didiak artigu 22 lei rai nian ne’ebé koalia konaba rekezitu sira. Tanba iha iha fatin refere iha komunidade barak mak hela desde 1986 to’o otas ne’e sira seidauk hetan sertifikadu nain ba rai.

Ananias Babo Horta
Media Officer Ministeriu Justisa.
No Kontaktu : (670) 7348624