Linguajen ne’ebé uza Iha Lei Laos Lian Popular maibe Lian Juridika
Diretor DNTPSC
Responde ba preokupasaun sosiedade nian konaba linguajen ne’ebé hakerek iha draft lei ba rai nian, Diretor Nasional Terras Propriedade no Servisu Cadastrais Antonio Verdial de Sousa, Tersa (25/8) foinlalais ne’e hateten, linguajen ne’ebé ekipa tekniku sira uza hodi hakerek iha draft lei ne’e laos liguajen popular maibe linguajen júridika.
Nune’e Verdial esklarese mos katak, iha diario Timor Post, edisaun 20 de Agosto, publika artigo de opiniaun ida konaba Lei Rai nian, dehan katak MJ tenki kuidadu molok atu lori projetu lei ne’e ba PN.
Haree ba artikulasaun ne’e Diretor ne’e hateten, preokupasaun artikulista tamba tempu atu diskute lei ne’e iha sosiedade sivil nia laran laos suficiente no sei presiza tempu barak atu povu bele komprende konteudo lei ne’e atu provoka impaktu negativu ba futuru.
Iha artikulasaun balu mos mosu ho preokupasaun foun konaba linguagem ne’ebé uza iha lei tenki troka ho linguajen popular atu ema hotu bele kumpriende, hateten Diretor ne’e tuir artigu balu ne’ebé publika iha Timor Post.
Wainhira koalia konaba tempu atu diskute klean liu lei ne’e molok atu lori Lei ba PN, Diretor hateten, DNTPSC la konkorda tamba diskusaun ne’e halao kleur ona, nune’e ema hotu tenki fo konfiansa ba Deputadu sira tamba sira mak atu aprova lei ne’e iha ikus mai. Ema hotu hatene’e katak Deputadu sira hanesan reprezentante povu nian iha PN.
Nune’e tuir Verdial PN sei la aprova lei ne’ebe kontra interesses povu ne’ebe hili sira atu ba tuur iha Parlamentu Nasionál (PN), DNTPSC mos la konkorda ho sujestaun ne’ebe artikulista halo atu troka linguagem ne’ebe uza iha projetu lei ne’e, dehan katak linguagem ne’e as liu no ema la komprende.
Linguagem ne’ebe uza iha lei tuir Diretor Verdial, laos linguagem popular maibe linguagem jurídika, tamba ema ne’ebé atu aplika lei loro-loron iha sosiedade mak juristas sira nune’e mos Juristas sira hanesan ema tekniku ne’ebe nia preparasaun konaba lei makas.
Wanihrai komunidade sira sente nia direitu hetan violasaun, nia labele buka halo justisa ho nia liman rasik, maibe tenki buka ajuda iha ema jurista sira ne’ebe bele ajuda nia no fo apoiu ba nia atu bele defende nia direitu iha tribunal ka iha sosiedade nia laran.
Ho ida ne’e wainhira hanesan ne’e, labele ejiji troka linguajen ne’ebe uza iha lei atu troka ba linguagem popular tamba linguagem popular sei la uza iha lei, Verdial hateten.
Ita hotu tenki preokupa atu ita nia Universidade bele fo preparasaun ke di'ak ba ita nia juristas sira entaun linguagem ne’ebe uza iha lei bele tuir standard internasional ke labele iha impaktu ne’egativu ba povu kuandu halo kualker lei,” dehan Verdial.
Tuir nia, ema sempre hasoru dezafius ruma tamba sente nia interesses la hetan protesaun tuir nia hanoin, ema ne’e tenki prokura ajuda liu hosi teknikus ne’ebe preparadu ona atu komprende no interpreta lei saida de'it halo iha sosiedade nia laran.
Ananias Babo Horta
Media Officer Ministerio da Justisa.
No Kontaktu : (670) 7348624
Por Ananias Babo Horta