Kuala Lumpur. Durante loron 3 nia laran (27-29 Agusto 2013), halibur hamutuk iha Kuala Lumpur, Malaysia, reprezentante sira husi Governo, instituisaun justisa nian (Juiz no Advogados) nomos Instituisaun Nasional Direitus Humanos husi nasaun sira iha regional ASEAN atu diskuti nomos esteblese indikator sira konaba Feto nia Asesu ba Justisa tuir prinsipiu konvensaun CEDAW nian. Konsulta regional ne’e, organiza husi International Women’s Rights Action Watch (IWRAW) Asia Pacific ne’ebé hetan suporta husi UNWOMEN no Governo Canada.

Konsulta ida ne’e ho objetivu atu haforsa kooperasaun entre Governo no sosiadade sivil, inklui stakeholders sira seluk, atu hare konaba obstaklu ne’ebé feto sira husi rejiaun Sudeste Asíatico nian hasoru iha kontekstu asesu ba justisa; atu haforsa implementasaun politika konaba feto nia asesu ba justisa hanesan obrigasaun husi Estado ne’ebé ratifika ona CEDAW, atu konkorda hamutuk konaba indikator sira ne’ebé atu sai hanesan mos matadalan ida (guideline) hodi implementa CEDAW iha kontekstu asesu ba justisa nomos oin nusa atu prepara estratejia ba implementasaun nomos monitoriza implementasaun indikator hirak ne’e iha kada nasaun.

Objetivu konsulta ida ne’e, hanesan mos mekanismu ida mos ba implementa rekomendasaun husi Sesaun 54 Komite CEDAW nian konaba Diskusaun Jeral ba Feto nia Asesu ba Justisa, iha loron 18 Febreiru 2013 liu ba.

Konsulta ida ne’e hetan partispasaun husi Vice Ministro da Justisa Lao PDR, Secretaria de Estado ba Assuntu Feto nian husi Cambodia, Direitor Geral nomos Direitor Nasional sira husi nasaun ASEAN nian, inklui stakeholders sira seluk. Ba programa ne’e, partisipante husi Timor Leste nian maka Sr. Nelinho Vital, Direitor DNAJL, Ministério da Justiça.

Iha okaziaun ne’e, hato’o mos palestra balun husi Profesor Aurora Javate de Dios husi Women and Gender Institute, Miriam College, Filipina, Profesor Geeta Ramaseshan, peritus ba direitu humanos no direitu internasional husi India nomos Sra. Shanthi Dairiam, eis membru Komite CEDAW nian.

Aleinde halo diskusaun ba materia aprezentasaun nian, partisipantes sira debate mos konaba sá indikator deit maka sai tau iha kontekstu Sudeste Asíatico nian, inklui oin nusa atu uza indikator hirak ne’e iha nivel domestiku (kada nasaun).

@Nelinho