MJ Lúcia; Pasu Ida tan DNTPSC Halo MJ Hakat ba Oin

MINISTRA Justisa, Dra.Lúcia Maria Brandão Freitas Lobato,Kinta (4/6/09) hala’o lansamentu ba mapa kadastral ne’ebé durante ne’e hala’o ona hosi programa Ita Nia Rai ho Tekniku hosi Diresaun Nasional Teras Propriedade e Servisu Cadastais (DNTPSC) ba distritu Liquiça no Manatuto.Iha Sermonia Lansamentu ba publiksaun mapa Kadastral ne’e Ministra Justisa hateten, ho programa ne’ebé DNTPSC hala’o, ne’e hanesan pasu ida Ministeiru Justisa (MJ) atu hakat tan ba oin.

Sermonia ba lansametu mapa kadastral ne’e rasik hala’o iha Edifisiu DNTPSC Bebora Dili.Lansamentu refere hetan partisipasaun hosi Parseiru Internasionál, Ministra da Justisa, inklui Diretores no funsionário Ministeiru Justisa.Iha lansamentu refere, MJ liu hosi nia deskursu hateten, pasu ida ba DNTPSC tanba hetan apoiu hosi parseiru sira nune’e programa importantsia hirak ne’e bele lao ho diak.

Ministra hateten, hosi projetu ne’ebé hahu ona iha tinan kotuk tuir lei, no dadus ne’ebé kolekta ona tenki anunsiu ba publiku. Nune’e mos tenki transparente hotu informasoens sira ne’e.Programa refere bele fo tempu ba ema sira ne’ebé iha objesaun atu sira iha tempu ruma hodi hatama reklamasoens, entaun iha tempu ne’e lei hatete ona.maibe tuir Ministra, wainhira to’o ona tempu mak la iha tan reklamasaun no data ne’ebé kolekta mak fiksa no hatama ona iha data base DNTPSC.“Wainhira la iha reklamasaun, ita hein wainhira lei kona ba terras ne’e mak sai, ba ema sira ne’ebé mak sira nia data tau ona iha data base la iha reklamasaun hosi ema ida entaun sira bele iha direitu hodi hetan sertifikadu hosi estadu para rekoinese rai pedasuk ne’ebé sira hatama sai ona hanesan sira nia nain,” Hateten Ministra.

Iha parte seluk Ministra mos hateten, ne’e hanesan faze inisial ida hodi hametin direitu povu nian ba propriedade, ema hotu hein katak, iha tempu badak bele iha mos pasu importante balu hanesan oras ne’e, ministeriu prepara hotu ona lei kona ba Terras Propriedade nian.

Ministra realsa mos katak, iha loron 12 fulan juñu tinan ne’e nia sei halo lansamentu dahuluk ba públiku kona ba projetu lei Terras Propriedades.Nune’e tuir durante fulan tolu tenki halo sosializasaun ba iha komunidade ho ajuda hosi parte boot ida nian depois hosi fulan tolu ne’e karik bele rona feedback ka hanoin ruma hosi ita nia sosiedade sivil rasik kona ba lei refere ninia hanoin oinsa. “Hau hein katak, iha 2010 tina oin lei ba terras propriedade aprova ona nune’e bele atribui ninia titulu.” Hateten Ministra.

Iha Fatin Hanesan Diretór Nasionál Terras Propriedades no Servisu Kadastrais, António Verdial de Sousa liu hosi nia deskursu hateten, dadus ne’ebé aprezenta rekolla iha distritu pilotu rua tuir Dikretu Ministra da Justisa nian No. 229/2008, loron 1 fulan Juñu 2008 kona ba levantamentu de dadus kona ba rai.

Tuir Diretur Verdial, Dekretu refere fo mos mandatu ba DNTPSC atu hala’o publikasaun ba dadus ne’ebé rekolla. Ne’e importante hodi haforsa transparansia. Tuir ne’e, ba area koleksaun ida idak iha area pilotu, sei aprezenta mapa rai hamutuk ho lista deklarante na’in ba rai.

Diretur esplika mos katak, area koleksaun pilotu ne’ebé tama iha prosesu publikasaun refere mak hanesan Distritu Liquiça, Sub Distritu Liquiça Suku Dato Aldeia Leopá no Distritu Manatuto Sub Distritu Manatuto, Suku Maabat, Aiteas, Sau, Ailili, Aldeia Maabat, Bi’uac, Sau no Ailili.Diretur ne’e mos hateten, iha tempu naruk, se karik iha mudansa ruma ba rai ka nain ba rai, deklarante sira tenki informa DNTPSC iha nivel Distrital.

Kinta – 4 de Juñu de 2009

Ananias Babo Horta

Media Officer Gabinete Ministra da Justisa.