IX GOVERNU KONSTITUSIONAL REAFIRMA POLITIKA DIJITALIZASAUN SAUDAVEL
DILI,MJ-Segunda-feira 17 Fevereiru 2025 IX Governu Konstitusionál liuhosi Sua-Eselénsia Ministru Justisa, Dr. Sérgio de Jesus Fernandes da Costa Hornai reafirma polítika dijitalizasaun saudável, iha ámbitu serimónia LANSAMENTU APLIKASAUN SWIPE SAFE IHA KONFERENSIA DARUAK BA LORON MUDIAL INTERFET SEGURU, iha sala City 8, Manleu-ana, Díli.
“Ha’u hakarak hateten, lori Governu nia naran liu-liu IX Governu Konstitusionál reafirma tan katak hahú hosi tinan 2023 to’o iha 2028 introdús mós kona-bá polítika dijitalizasaun ne’ebé saudável no kontribui pasifikamente ba iha dezenvolvimentu intelektuál ida ne’ebé maka di’ak, bele utiliza ba eskola, bele utiliza ba peskiza, bele konsulta téknika liuhosi konsulta internet maibé tenke introdús ba iha hahalok ne’ebé maka pozitivu” Ministru Justisa hateten.
Ministru Justisa ne’e, fó esplanasaun nu’udar país ida, biar sei iha frajíl maibé iha prosesaun ne’ebé dook hodi bele konsolida ita-nia país ida forte liu.
IX Governu Konstitusionál hakarak fó parabéns ba hotu-hotu, parabéns ba iha Organizasaun Naun-Govermental sira hosi Nasionál no Internasional ne’ebé kontribui ba konsolidasaun seguransa ida-ne’ebé metin nune’e asesu online sira labele lori buat negativu ba iha labarik sira.
Ministériu Justisa ho hanoin bo’ot, oinsá maka atu halo penalizasaun ba iha krime sibernétika nian. Iha mundu dijitalizasaun, mundu globalizasaun no reafirma pozisaun ida-ne’ebé indispensável ba iha globalizasaun.
Ministériu Justisa elabora daudaun ho Prokuradoria Jerál Repúblika, Polísia Siéntifika Investigasaun Kriminál no INTERPOL.
“Ita-boot sira, alin estudante sira, joven no organizasaun Naun-Govermentál sira,. Pograma IX Governu Konstitusionál ninian fó abordajen ka einfaze maka’as ba iha dijitalizasaun. Polítika teknolojia utiliza internet ba iha interasaun komunikasaun sira, korrespondénsia ofisiál no la’ós ofisiál liu-hosi plataforma internet,” Ministru Justisa hateten liuhosi nia diskursu.
Ministru Justisa esplika, ho vantajen boot ba dinámika evolusaun iha mundu globalizasaun no dijitalizasaun dada mundu sai kloot ba fronteira maibé lori mós esesu inegavel ne’ebé labele haluha katak, lori mós dukumentu sira-ne’ebé bele kontein no introdús ba pensamentu negativu.
“Ha’u hakarak fó protesaun maka’as ba informasaun teknolojia, maibé tenke ho kuidadu, inan-aman sai papél importante hodi introdús pensamentu pozitivu ba ita-nia-oan sira, tanbaoan sira maka nu’udár future,” nia fó hanoin.
“Ita iha daudaun ezbosu ida kona-bá lei sibernétika ninian, ita introdús bá Prokuradoria Jerál Repúblika, hamutuk ho Polísia Sientífika Investigasaun Kriminál no INTERPOL atu haree konteúdu sira, tanba ita labele taka, maibé ita halo ezersísiu oinsá maka ita atu prevene,” nia hateten.
Ministru Justisa fó referénsia katak, uluk iha família ida nakonu ho domin maibé tanba kada loron iha interasaun maka’as provoka hanoin ba instan iha situasaun balun, ida-ne’e akontese hanoin ba levantamentu ne’ebé aprezenta purvolta pursentu 50 lori esesu sira ne’ebé atu halai sees hosi orijen utilizasaun internet
Iha serimónia ne’e partisipa hosi Diretór Child Fun, Prezidente INDDICA, Dinorah Granadeiro, Embaixadór Australia Timor-Leste, ajente sira hosi nasionál no internasionál, Provedor Direitus Humanos no Justisa, Virgílio da Silva Guterres.
Nune’e mós, Diretór Ezekutivu TIC TIMOR, IP, Venâncio Pinto, reprezentante Ministru Juventude, Desportu, Arte no Kultura, reprezentante Ministra Solidariedade Sosial no Inkluzaun, Plan Internasional, Diretór Jerál sira no Diretór Nasionál sira, profesor sira no mós tékniku no estudante sira.