LEI GRANDE OPSOENS PLANU 2023 PASA IHA FINAL GLOBAL HO VOTUS 42


Dili, MJ : Hafoin diskusaun iha espesialidade, Parlamentu Nasionál liuhusi sesaun Plenária Estraordináriu iha Sesta (03/06) loraik, aprova ona iha finál globál Proposta Lei das Grandes Opções do Plano (GOP) tinan 2023 pasa ho votus a-favor 42, kontra 18 no abstensaun 2.


Lei GOP 2023 ne’e kontein medidas ka atividades prinsipál hamutuk 263 liuhusi Programas 45 iha área estratéjiku 16 ne’ebé Governu sei foku iha tinan oin.


Proposta Lei GOP inklui estimasaun orsamentu multi anuál hahú husi 2023 to’o 2027 nomós tetu agregadu ba OJE 2023 ho montante billaun $3,15 ne’ebé sei aloka ba Administrasaun Sentrál billaun $2,8, RAEOA millaun $120, no Seguransa Sosiál millaun $235,7. Despesa Globál aprovadu ba OJE 2023 mak billaun $3,15. Ida-ne’e hatudu iha redusaun 8% husi OJE Retifikativu 2022 ne’ebé nia montante totál $3.419.539.539.


Ho aprovasaun husi Parlamentu Nasionál ne’e mak Governu termina ona Faze Planeamentu – faze dahuluk husi prosesu elaborasaun OJE 2023 tuir espíritu Lei Foun Enkuadramentu Orsamental.

Primeiru Ministru Taur Matan Ruak, Akompaña husi Ministru Prezidensia Konsellu Ministrus, Fidelis Magalhaes, Ministru Koordenador Asuntu Ekonomiu Joaquinm Amaral, Ministru Finansas Rui Gomes no Ministru Asuntus Partlamentar e Komunikasaun, aprezenta Lei Grande Opsoens 2023, Parlamentu Nasionál (02/06).



Tuirmai Governu sei kontinua ba faze Preparasaun Orsamentu, ne’ebé sei hahú ho Reuniaun Anuál entre Governu no Parseirus Dezenvolvimentu (TLDPM) ne’ebé sei realiza iha loron 10 fulan-Juñu, molok hakat ba Jornada Orsamentál iha loron 30 fulan-Juñu tinan ne’e.


Ba oin, Komisaun C ne’ebé trata asuntu Finansas Públikas, Parlamentu Nasionál no Governu sei finaliza redasaun finál molok haruka Diploma ne’e ba Prezidénsia Repúblika hodi entrega ba Prezidente Repúblika Dr. José Ramos-Horta atu tetu.

Kalendáriu elaborasaun OJE 2023 bazeia ba lei enkuadramentu orsamental


2-3 Juñu: Parlamentu Nasionál diskute no aprova Lei das Grandes Opções do Plano; 10 Juñu: Timor-Leste Development Partners Meeting (TLDPM);
30 Juñu: Jornada Orsamentál;
15 Jullu: Konsellu Ministru aprova Tetu Dezagregasaun Orsamentu ;
20 Jullu: MF fó sai Sirkulár preparasaun OJE 2023 no Distribuisaun Tetu Dezagregadu ;
17 Agostu: Konsellu Ministru aprova alokasaun orsamentu tuir Programa;
15 Setembru: Konsellu Ministru aprova Proposta Lei OJE 2023 ;
01 Outubru: Governu aprezenta Proposta Lei OJE 2023 ba PN ;
Novembru: Diskusaun Proposta OJE 2023 iha PN;
15 Novembru: Votasaun Proposta OJE 2023 iha PN;
Dezembru: Prezidente Repúblika promulga Lei OJE 2023;
Dezembru: Publikasaun Lei OJE 2023 iha Jornal da Repúblika.

Ministru Justisa Dr. Tiago Amaral Sarmento ho membru governu seluk akopana Primeiru MInistru iha aprezentasaun lei Grande Opsoens 2023, Parlamentu Nasional (03/06).



Antes ne’e Iha Kinta-feira (02/06) loraik, hafoin reuniaun ho Embaixadora Portugal foun ba Timor-Leste, Sra. Manuela Bairos, Ministru Justisa Dr. Tiago Amaral Sarmento ba partisipa iha debate jeneralidade ba Proposta Lei das Grandes Opcões Planu 2023 iha Parlamentu Nasionál.


Lei das Grandes Opções do Plano 2023 kontein medidas ka atividades prinsipál hamutuk 263 liuhusi Programas 45 iha área estratéjiku 16 ne’ebé Governu sei foku iha tinna 2023. Lei Nu.° 40/V(4) pasa iha diskusaun jeneralidade ho votus a-favor 36, kontra 15 no abstensaun 5, ho nune'e Lei refere pasa ona iha diskusaun Jeneralidade, hodi kontinua ba iha diskusaun Espesialidade no pas iha Final Global ho votus a-favor- 42 hanesan mensiona iha leten.


03 Junu 2022
#Media_Gabinete_MJ